Tuesday, December 09, 2008

wit licht beter dan verwacht

Natuurlijk speelt Marco Borsato niet de sterren van de hemel, maar het
verhaal zelf vind ik wel indrukwekkend.

Ook de rode loper was gaaf om mee te maken.

Even geplukt van een nieuwssite:
Hoezo iets vreemds op het affiche? Waar dan?" Marco Borsato kijkt nog
eens naar de poster van Wit Licht.

Iets vreemds? Nee – hij ziet het niet. Of het moet de landschapsfoto
uit de film zijn, door cameraman Theo van de Sande. "Van de Sande
heeft met vijf camera's tegelijk gedraaid. Dat kost een vermogen; maar
daarom ziet elke scène er zo goed uit. Hoe meer materiaal, hoe meer
opties tijdens de montage."

Het opvallende element op de poster zit in de namen van de acteurs. De
naam van de grote publieks- trekker Borsato staat net zo groot gedrukt
als de namen van Thekla Reuten, Peter vanden Begin en Abby Mukiibi
Nkaaga.

Borsato, met milde lach: "Dat werkt in Hollywood inderdaad anders.
Daar krijgt de acteur met de bekendste naam de grootste letters. Maar
daar gaat het dus niet om. Wit Licht is geen Grote Marco Borsato Show.
Het is een film met een verhaal dat niet genoeg verteld kan worden.
Dat is de drive van de makers. Niets anders."

Voor Borsato is er in het leven meer dan enkel zingen en componeren.
Altijd heeft hij oog gehouden voor nieuwe opties en denkbeelden. Zo is
hij ambassadeur voor War Child, een functie die hem naar de
brandhaarden van Afrika brengt.

In artistiek opzicht rust hij evenmin op zijn lauweren. Borsato
onderzoekt het liefst hem onbekende terreinen. Acteren deed hij, onder
regie van onder anderen Johan Nijenhuis en Theo van Gogh, al op de
clips-dvd Zien. Dat was in 2004 een grote stap, maar niet te
vergelijken met zijn speelfilmdebuut in Wit Licht.

Als Eduard Zuiderwijk, een Nederlandse weduwnaar in Oost-Afrika die op
een dag besluit de jungle in te trekken om een ontvoerde kindsoldaat
terug te halen, is hij de spil van een dramatische speelfilm. Tijdens
de eerste repetities met tegenspeelster Thekla Reuten wist hij: dit is
echt iets heel anders, dit wordt verschrikkelijk hard werken. "Ik was
meteen wakker. Ik ontdekte dat Thekla voor haar personage knokte. Dat
dwong mij ook te vechten voor mijn rol. Om heel duidelijk te markeren
welke keuzes Eduard zou maken."

Borsato kon in een paar maanden niet vier jaar toneelschool doorlopen.
Dat hoefde ook niet, zegt hij. "Ik heb niet de ambitie om Brad Pitt te
worden. Het ging mij erom dat ik Eduard kon zijn en spelen. Mijn
voordeel was dat ik de problematiek waarmee hij worstelt, Afrika en
zijn kindsoldaten, heel goed ken. Ik wist wat Eduard daarin te zeggen
had. Dat zat in me. Het is de kunst om daar tijdens het spelen bij te
kunnen. Ik moest de balans vinden tussen spelen en zijn. Maandag stap
ik met opgeheven hoofd die rode loper op bij Tuschinski. Beter dan dit
had ik het niet kunnen doen."

In de aanloop naar de film werd Borsato's angst voor vooroordelen
'helaas' al snel bevestigd. Columnisten en televisiecommentatoren
vroegen zich hardop af waarom de zanger nou per se wilde acteren. "Ik
heb besloten me daarvoor af te sluiten. Maar wonderlijk is het wel. Er
wordt altijd vurig gepleit voor vernieuwing en verandering, maar
wanneer iemand dan uit zijn schema stapt, worden meteen de messen
geslepen. Dadendrang wekt blijkbaar irritatie op. So be it. Ik vind
dat ik lef heb getoond door deze film met dit thema van de grond te
trekken. Op die lef ben ik trots. Dat kan niemand me afnemen."

Wit Licht is geen behaagzieke onderneming. Het scenario is daarvoor te
donker en te grimmig. Het grote verhaal – hoe Afrikaanse
rebellenleiders kinderen klaarstomen voor moord en doodslag – biedt
geen ruimte voor vertier. Het kleine verhaal – over de treurende
weduwnaar Eduard die wanhopig poogt zijn tienjarige zoon op te voeden
– kent geen zonneschijn.

"Het is pittig. Dat ben ik me bewust. Als je zo'n thema kiest, moet je
de waarheid niet uit de weg gaan. Het verhaal van de Afrikaanse
kindsoldaat laat zich niet opleuken. Het leent zich ook niet voor
humor. Aan de andere kant: dat verhaal maakt Wit Licht opvallend
anders. De combinatie van Afrikaanse problematiek en een laagdrempelig
verhaal komt zelden voorbij."

Borsato weet al te goed dat er geen recept bestaat voor een kaskraker.
Dat geldt ook voor zijn albums. "Ik hoor vaak dat alles wat ik maak
toch wel succes heeft. Alsof dat komt aanwaaien. Helemaal niet,
natuurlijk. Mijn succes is tachtig procent inzet en twintig procent
talent. Het is echt weinigen gegeven om volledig op talent te kunnen
vertrouwen." Met de realisering van Wit Licht bracht Borsato een diep
gekoesterde wens in vervulling. Nu is het afwachten of de grote schare
Marcofans hem ook als acteur accepteert. Hij heeft in elk geval
geprobeerd de drempel zo laag mogelijk te maken. Door een deel van de
winst van zijn concertserie in het Arnhemse Gelredome 'weg te spelen',
kunnen de bezoekers van die optredens met hun concertkaartje gratis
naar de bioscoop. Ook zijn gage heeft hij in het budget gestopt.

"Ik wil hier zuiver en helder inzitten. Wit Licht gaat over iets
waarvan ik echt verstand heb. Mijn ambitie is die kennis met zo veel
mogelijk mensen te delen; zodat het grote publiek een beter beeld
krijgt van wat kindsoldaten zijn. Daarvan mag straks iedereen iets
vinden. Wit Licht is en blijft mijn medicijn tegen het cynisme."

Wit Licht beleeft maandagavond een koninklijke première in het
Tuschinski Theater in Amsterdam. Vanaf donderdag is de film in de
bioscoop te zien.