Fraude in de top van PCM
door door Harry van Gelder
AMSTERDAM - De secretaris van de raad van bestuur Peter Stadhouders is
bij uitgeversconcern PCM de laan uitgestuurd vanwege illegaal lezen
van mails van leden van de centrale ondernemingsraad (cor). Daarnaast
kregen de PCMbestuurders en commisarissen gisteren een enorme dreun
van de Ondernemingskamer. Het avontuur met durfkapitalist Apax was
onnodig, dreef PCM in de handen van de banken en leidde bijna tot het
faillissement van het uitgeversconcern, blijkt uit onderzoek van de
ondernemingskamer.
Uit een ander, vertrouwelijk onderzoek, bleek dat vicevoorzitter Wim
Dubbeling van de cor vertrouwelijke mails van andere leden van de
ondernemingsraad las. Stadhouders was daarvan niet alleen op de
hoogte, maar zag ze ook. Een ander gebeurde in de tijd dat de Britse
durfkapitalist Apax PCM wilde overnemen. Dubbeling stond toentertijd
erg onder druk. Sommige leden van de ondernemingsraad vonden het
verdacht dat Dubbeling de Apax-deal er door wilde drukken. Stadhouders
werd vorige week de wacht aangezegd door topman Bert Groenewegen.
Volgens ingewijden ging het er daarbij hard aan toe. Groenewegen
verweet hem ook dat hij de torenhoge bonus van 6 ton, die hij bij het
vertrek van durfkapitalist Apax ontving, en die volgens de
onderzoekers van de ondernemingskamer ten onrechte is uitgedeeld, niet
terugstortte in het bedrijf. Groenewegen deed dit zelf wel met zijn
verkregen kleine miljoen.
PCM is in rep en roep. Behalve de fraude, kwam gisteren ook een
rapport van de ondernemingskamer naar buiten. Het onderzoek naar de
periode dat de Britse durfkapitalist Apax de macht in handen had bij
PCM, werd verricht op verzoek van FNV Kiem en de journalistenvakbond
NVJ.
Het rapport is vernietigend voor de toenmalige PCM-bestuurders. De
onderzoekers van de ondernemingskamer maken korte metten met de
oud-bestuurders van PCM, zoals de toenmalige topman Theo Bouwman, die
Apax destijds binnenhaalden. Volgens de onderzoekers was dit onnodig
en heeft het PCM behalve een betere financiële verslaglegging niets
opgeleverd. Wel bleef PCM achter met torenhoge schulden, die het
bedrijf in handen van de banken dreef en tot aan de rand van de
afgrond bracht. Als PCM niet dit jaar voor de kredietcrises de
educatieve uitgeverij ThiemeMeulenhoff had verkocht was het zelfs
failliet gegaan. En nog is het niet gedaan. Van de banken moet PCM ook
nog het dagblad AD verkopen. In totaal kostte het avontuur met Apax,
dat tweeënhalf jaar duurde, PCM €472,5 miljoen.
Het merendeel daarvan ging naar de huidige aandeelhouders, de ideële
stichtingen de Volkskrant, Christelijke Pers en de grootste SDM. De
onderzoekers roepen de stichtingen op om een flink deel van dit geld
terug te storten in de onderneming. Dat is echter lastig, omdat het
geld voor een belangrijk deel vast zit in aandelen PCM en in
beleggingen.
Het bestuur van PCM was volgens de onderzoekers zeer wispelturig. De
ene keer wilde men het concern verbreden door bijvoorbeeld een
uitgeverij te kopen, daarna richtte men zich weer uitsluitend op de
kranten. Ook was men het vrijwel nooit eens met elkaar. Zowel bij de
raad van bestuur, als bij de raad van comissarissen, als bij de
aandeelhouders was er voortdurend onenigheid.
Vooral bestuurslid van SDM en commissaris van PCM Theo Strengers wordt
stevig bekritiseerd. Hem wordt verweten de corporate governance regels
ernstig te hebben aangetast en zowel PCM als de individuele
bestuurders onnodig reputatieschade te hebben berokkend.
De onderzoekers vinden ook dat bestuurders als Bouman, Alberdingk
Thijm en Aan de Stegge ten onrechte tonnen aan managementbonussen
hebben ontvangen. Dat geldt ook voor andere managers. De bonus was
gebaseerd op een hoge waardering van PCM bij het vertrek van Apax.
Maar die was €300 miljoen te hoog, aldus de onderzoekers.
