Column van de hand van Ard Schenk:
In Nederland is het aantal beroepsschaatsers de afgelopen decennia flink gegroeid, maar het is de vraag of het niveau daarmee navenant is gestegen. In mijn optiek is slechts een zeer select groepje in staat om over een heel seizoen constant te presteren.
Sven Kramer doet deze winter niet mee, maar hij is bijvoorbeeld iemand die het talent en de capaciteiten bezit om zijn hoge niveau lange tijd vast te houden. Ook over de grens zie je dat een bepaalde groep de norm bepaalt, mensen als Shani Davis, Christine Nesbitt, Martina Sábliková en enkele Zuid-Koreaanse en Japanse sprinters. Tegenover die enkele topper heb je in Nederland een grote groep die je als middelmatig zou kunnen bestempelen.
Mensen die meedoen aan een NK, op dat toernooi hun piek hebben gelegd en zich op die manier kwalificeren voor World Cups, maar vervolgens tekortschieten om een WK te halen, laat staan om er ook te presteren. Ze beschouwen zichzelf als topschaatsers, maar zijn dat nog niet. De echte toppers hoeven niet te worstelen om zich te kwalificeren voor World Cups, maar hangen daarboven.
Zij kwalificeren zich 'op hun basis'. In de top gaat het om meer dan alleen hard rondjes rijden. Dat laatste is een voorwaarde, maar daarmee begint het pas. Zo is het een kunst om op de belangrijke momenten de schaatsbewegingen niet door alles wat er in het hoofd rondgaat te laten verstoren. Zoals Stefan Groothuis laatst overkwam op de WK sprint in Heerenveen.
Groothuis is zeker geen middelmaat, maar een groot sprinttalent, dat na een foutloze eerste WK-dag op zijn tweede 500 meter in de fout ging. Waar lag dat dan aan? Hij is beresterk, rijdt technisch mooi en verzorgd en toch ging het mis. Wellicht had het met rust, tijd en vertrouwen te maken of kwam het door verkeerde keuzes. Door bijvoorbeeld niet de dingen te doen waar hij zich goed bij voelt.
Zelf was ik destijds voor een wedstrijd doorgaans vrij losjes en ontspannen, dat was mijn manier om me te prepareren, maar zo moet iedereen doen waar hij goed in is en zich vooral niet gek laten maken. Voor mijn gevoel was Groothuis op die tweede dag van de WK sprint geestelijk een kort moment in onbalans en op een sprinttoernooi ben je dan meteen gezien.
Het is een kwaliteit om lichaam en geest op het juiste moment in een flow te krijgen. De één bezit die gave van nature, de ander leert het met de jaren en weer een ander lukt het nooit dat kunstje onder de knie te krijgen.
Dit seizoen staat in Nederland deels in het teken van de wisseling van de wacht. Na 'Vancouver' is een vrij grote groep van de gevestigde orde afgehaakt, die vrij lang had meegedraaid waardoor de natuurlijke doorstroming een beetje was gestagneerd.
Je ziet dat er nu weer ruimte is ontstaan voor de jeugd om zich ertussen te rijden, maar ook dat de verwachtingen meteen vrij hooggespannen zijn. Op de EK allround dienden zich vorige maand al een paar jongeren aan met perspectief, maar ze zijn nog niet van het kaliber om mensen als Davis en Nesbitt het vuur al na aan de schenen te kunnen leggen.
De pure top is smaller geworden, de middenmoot breder. Schaatsen is een sport die in Nederland groot is, maar over de grens niet bijzonder breed beoefend wordt. Toch bespeur ik een kentering en denk ik dat de tijd dat wij de sport redelijk konden domineren tanende is.
